ماموگرافی شامل روشی است که در آن از تابش اشعه ایکس با کیفیت بالا و با دوز بسیار کم به پستان برای تشخیص سرطان سینه یا سایر بیماری‌های پستان استفاده میشود اما سونوگرافی پستان یک تکنیک با انجام اسکن است که از امواج اولتراسوند استفاده می کند.

به ویژه برای زنان زیر ۴۰ سال به عنوان یک آزمایش تشخیصی اولیه و گاهی برای زنان بالای این سن علاوه بر ماموگرافی سونوگرافی هم توصیه می شود. پس از ۴۰  سالگی، ماموگرافی توصیه می شود، زیرا برای تشخیص سرطان پستان دقیق تر است،  باید به خاطر داشت که خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن افزایش می یابد. از آنجایی که بروز سرطان پستان با افزایش سن افزایش می‌یابد، افراد ۴۰ سال به بالا باید مراقبت بیشتری داشته باشند و به طور منظم در غربالگری پستان شرکت کنند . سالانه یک بار برای افراد بالای ۵۰ سال و هر دو سال یکبار برای افراد ۴۰ تا ۴۹ سال غربالگری سرطان پستان پیشنهاد میشود. معمولاً برای تشخیص سرطان پستان از ماموگرافی و سونوگرافی استفاده می‌شود.

به صورت خلاصه در ماموگرافی:

• استفاده از اشعه ایکس است
• در حالت ایستاده با دستگاهی به نام ماموگرافی که نیاز به فشرده سازی متوسط ​​پستان دارد انجام می شود.
• هیچ آمادگی خاصی برای آزمایش لازم نیست، اما ماموگرافی باید هفته بعد از قاعدگی انجام شود.

به صورت خلاصه در سونوگرافی :

• از یک پروب آغشته به ژل استفاده می شود که حرکت را تسهیل می کند.
• از امواج اولتراسوند به جای اشعه ایکس، استفاده می شود که از ناحیه مورد بررسی، به ویژه پستان منعکس می شود و به تصاویر تبدیل می شود.
• نتیجه بستگی به اپراتور دارد که کار را دقیق انجام دهد و تصاویر را به خوبی بدست آورد. با این حال، یک مزیت آن این است که نیازی به فشرده شدن پستان ندارد.
• هیچ آمادگی قبلی برای سونوگرافی پستان لازم نیست.

سونوگرافی یا ماموگرافی کدام یک برای تشخیص سرطان پستان بهتر است؟

در حال حاضر، اکثر دستگاه‌های ماموگرافی دیجیتال هستند و این مزیت را دارند که عکس‌برداری با اشعه ایکس بهتر و با دوز کمتر تشعشع انجام شود. برخی از دستگاه‌ها اکنون با فناوری سه بعدی یا توموسنتز جدید عرضه می‌شوند که تصاویر توموگرافی از پستان ارائه می‌کند که به تمایز مشکلات خاص و تعیین دقیق محل آنها کمک می‌کند. با توجه به تراکم سینه، نواحی روشن تر یا تیره تر در ماموگرافی دیده می شود.

معمولاً اینطور نیست که یک ماموگرافی بهتر از سونوگرافی یا بالعکس باشد. عوامل زیادی وجود دارد که تعیین می کند سونوگرافی یا ماموگرافی کدام یک روش مناسب تری برای هر فرد است.

به طور کلی، ماموگرافی ابزار غربالگری اولیه برای سرطان پستان است، اما سونوگرافی به تنهایی به عنوان یک آزمایش غربالگری سرطان پستان استفاده نمی شود، بلکه زمانی که یک توده تشخیص داده می شود تجویز می شود. بنابراین از این نظر، هر دو روش با هم در تشخیص سرطان پستان به کار می روند.

زنان اغلب این سوال را می پرسند که آیا می توانند ماموگرافی را نادیده بگیرند و به جای آن سونوگرافی را انتخاب کنند زیرا دومی درد کمتری دارد، اما مطالعات متعدد نشان داده اند که ماموگرافی موثرترین ابزار غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان و کاهش تعداد مرگ و میرها است.

تفاوت های اصلی ماموگرافی و سونوگرافی

ماموگرافی یک ابزار غربالگری است که از اشعه ایکس با دوز پایین برای بررسی پستان ها استفاده می کند. با فشرده کردن پستان ها بین دو صفحه عمل می کند و اغلب در طی این فرآیند فرد فشاری را احساس می کند. برخی از زنان حتی ممکن است به دلیل این فشرده سازی احساس ناراحتی کنند، اما این تکنیک برای به دست آوردن تصاویر واضح به منظور تشخیص ناهنجاری های کوچک یا میکروکلسیفیکاسیون ها، که رسوبات ریز کلسیم موجود در سرطان پستان اولیه هستند، ضروری است.

سپس تصاویر توسط رادیولوژیست ها تجزیه و تحلیل می شود. اگر یافته ها وجود یک توده را نشان دهد یا نامشخص به نظر برسد، ممکن است از فرد خواسته شود تا برای آزمایشات بیشتر مانند سونوگرافی مراجعه کند. به طور معمول، حدود ۵ تا ۱۰ درصد از زنان برای آزمایشات بیشتر فراخوانده می شوند، اما خوشبختانه بیش از ۹۰ درصد از این موارد غیرسرطانی هستند.

اما سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ارزیابی بافت های داخل بدن و تبدیل آنها به تصویر استفاده می کند. برخلاف ماموگرافی، هیچ تشعشعی در سونوگرافی وجود ندارد که همین عامل آن را برای زنان باردار بی خطر می کند. یک پروب کوچک در سراسر پستان حرکت می کند تا مشخص کند که آیا توده هایی وجود دارد از جمله توده های جامد که نشاند دهنده مواردی مانند فیبروآدنوم یا سرطان است یا توده پر از مایع که مانند کیست است . بنابراین سونوگرافی اطلاعات تکمیلی ای را ارائه می دهد که با ماموگرافی نمی توان به دست آورد.

چرا برای غربالگری نباید مستقیماً سونوگرافی انجام شود ؟

در حالی که به نظر می رسد سونوگرافی کارآمدتر و مقرون به صرفه تر است، اما ماموگرافی همیشه باید اولین روش انتخابی برای غربالگری سرطان پستان باشد، زیرا سونوگرافی محدودیت های خاص خود را دارد که آن را به عنوان یک آزمایش غربالگری نامناسب می کند.این محدودیت ها عبارتند از:

• ناتوانی در گرفتن عکس از کل پستان به طور همزمان

سونوگرافی از یک پروب دستی برای تمرکز بر روی نواحی غیرطبیعی اطراف پستان استفاده می کند که در معرض خطا و وابسته به عملکرد اپراتور است.

• ناتوانی در بررسی نواحی عمیق داخل پستان

در حالی که سونوگرافی برای ارزیابی توده های سطحی بسیار مفید است، ماموگرافی در تشخیص ناهنجاری های عمیق تر در بافت پستان بهتر است.

• عدم نشان دادن میکروکلسیفیکاسیون ها

میکروکلسیفیکاسیون ها تجمع کوچکی از کلسیم در اطراف تومور هستند و اغلب در ماموگرافی مشخص می شوند. اگرچه کلسیفیکاسیون ها ممکن است طبیعی باشند، اما اگر در الگوها یا خوشه های خاصی ظاهر شوند، می تواند اولین علامت سرطان باشد.

چه زمانی سونوگرافی مفیدتر از ماموگرافی است ؟

با تمام آنچه در بخش قبل گفته شد، به این معنا نیست که سونوگرافی کاربرد ندارد. چند مورد وجود دارد که سونوگرافی ممکن است گزینه مناسب تری باشد، مانند موارد زیر:

• شما یک توده قابل لمس را احساس می کنید اما ماموگرافی هیچ گونه ناهنجاری را نشان نمی دهد
• شما مشکلات پستان دارید و در ۲۰ یا ۳۰ سالگی هستید
• شما مشکلات پستان دارید و باردار هستید
• شما یک کیست دارید که نیاز به تخلیه دارد

همچنین مواردی وجود دارد که زنان با بافت سینه متراکم هم نیاز به ماموگرافی و سونوگرافی دارند.

مهم است که همیشه تشخیص سرطان پستان را جدی بگیرید و در غربالگری های منظم شرکت کنید، که برای اکثر زنان این غربالگری ها با انجام ماموگرافی شروع می شود.