پانوركس يكي از مرسوم ترين راديوگرافي هاي تشخيصي در دندانپزشكي است.
در اين نوع راديوگرافي دندانپزشك مي تواند كل دندانها و استخوان هاي فك بالا و پائين بيمار را در يك كليشه ببيند.
اين راديوگرافي در مشخص كردن ضايعات دندان نظير پوسيدگي ها ، ابسه ها و کيستها و نيز ضايعات فك ، دندانهاي نهفته و غيره به كار ميرود.
روشهاي ديگري نيز براي بررسي دندانها به کار ميرود ازجمله راديوگرافي پري اپيکال ( تک دندان ) ، بايت وينگ و اکلوزال.
بسياري از اين راديوگرافي ها در مطب دندانپزشکان نيز انجام ميگيرد ولي راديوگرافي پانورکس نياز به دستگاه پيچيده تري دارد که عموما در مراکز راديولوژي قرار دارد.
برخي از دستگاه هاي پانورکس داراي بازوي اضافه تري ميباشند که قادر به تهيه راديوگرافي سفالومتري (Cephalometry)نيز ميباشد.
در اين نوع راديوگرافي دندانپزشك مي تواند رابطه دندانها و فک را بهتر بررسي نمايد و خصوصا در ارتودنسي جهت درمان بهتر برنامه ريزي نمايد.
در اين نوع راديوگرافي دندانپزشك مي تواند كل دندانها و استخوان هاي فك بالا و پائين بيمار را در يك كليشه ببيند.
اين راديوگرافي در مشخص كردن ضايعات دندان نظير پوسيدگي ها ، ابسه ها و کيستها و نيز ضايعات فك ، دندانهاي نهفته و غيره به كار ميرود.
روشهاي ديگري نيز براي بررسي دندانها به کار ميرود ازجمله راديوگرافي پري اپيکال ( تک دندان ) ، بايت وينگ و اکلوزال.
بسياري از اين راديوگرافي ها در مطب دندانپزشکان نيز انجام ميگيرد ولي راديوگرافي پانورکس نياز به دستگاه پيچيده تري دارد که عموما در مراکز راديولوژي قرار دارد.
برخي از دستگاه هاي پانورکس داراي بازوي اضافه تري ميباشند که قادر به تهيه راديوگرافي سفالومتري (Cephalometry)نيز ميباشد.
در اين نوع راديوگرافي دندانپزشك مي تواند رابطه دندانها و فک را بهتر بررسي نمايد و خصوصا در ارتودنسي جهت درمان بهتر برنامه ريزي نمايد.
آمادگي و نحوه انجام پانورکس و سفالومتري
اين دو راديوگرافي نياز به امادگي خاصي ندارند.گوشواره ، گردنبند ، پيرسينگ و دندان مصنوعي بايد خارج گردند چون باعث ارتفکت و غير قابل استفاده شدن تصوير ميگردند.
کارشناس راديولوژي بيمار را در پوزيشن خاصي قرار داده و زاويه سر را تنظيم ميکند.
سپس در راديوگرافي پانورکس بيمار قطعه پلاستيکي خاصي که توسط نايلون هاي مخصوص يکبار مصرف پوشيده شده است را توسط دندانهاي جلويي به ارامي گاز ميگيرد و در اين موقعيت ثابت ميماند. در همين زمان دستگاه به صورت دايره اي به دور سر حرکت ميکند، اشعه ايکس با دوز پایین ساطع ميشود و در صفحات گيرنده طرف مقابل تصوير ديجيتال تشکيل ميدهد.
در راديوگرافي سفالومتري جمجمه توسط چند بازوي نرم پلاستيکي ثابت نگه داشته ميشوند تا از حرکت سر جلوگيري کنند.
در اين روش دستگاه چرخش ندارد، پس از تابش اشعه با دوز پايين تصوير ديجيتال در صفحات مخصوص تشکيل ميگردد.
ميزان اشعه ايکس در پانورکس و سفالومتري
بهتر است ابتدا با اشعه ايکس و اشعه کيهاني ( background radiation ) بيشتر اشنا شويم.اشعه ايکس نوعي اشعه الکترومغناطيس شبيه نور معمولي ولي با انرژي بالاتر است. در حقيقت نور از بدن عبور نميکند ( به همين دليل سايه تشکيل ميگردد ) ولي اشعه ايکس از بدن عبور ميکند ( با درجات مختلف از بافتهاي متفاوت ) و متناسب با ميزان عبور از بافتهاي مختلف، بر روي صفحه حساسي که در طرف مقابل قرار دارد تصوير ايجاد مينمايد.
براي انکه ميزان اشعه را بهتر درک نماييد بهتر است بدانيد امواج الکترومغناطيس به طور معمول در تمام فضاي اطراف ما وجود دارند و ما به طور روزمره در معرض اين اشعه هستيم.
يکي از مقياس هاي معمول براي اندازه گيري ميزان اشعه ، واحد ميلي سيورت است.
هر فرد به طور معمولي در زندگي روزمره در طول يکسال حدود 3 ميلي سيورت اشعه دريافت ميکند که به ان اشعه زمينه اي ( کيهاني ) يا background radiation گفته ميشود.
ميزان اشعه مورد استفاده براي يک راديوگرافي پانورکس برابر 0.01 ميلي سيورت و در مورد سفالومري حدود 0.005 ميلي سيورت است که بسيار مقادير ناچيزي ميباشند.
پانورکس و سفالومتري نيز مانند ساير روشهاي تصويربرداري میتواند به روش آنالوگ ( قدیمی ) یا دیجیتال ( جدید ) تهیه شود.
امروزه اکثر مراکز به دستگاه هاي ديجيتال مجهز ميباشند.
تصویرهای دیجیتال نیز دارای دو تکنیک ابتدایی CR و يا پیشرفته فول دیجیتال یا DDR میباشند.
در سیستم CR ،( computerized radiography ) اشعه پس از عبور از بدن به کاستهایی مخصوصی که حاوی یک صفحه فسفری هستند برخورد میکند و یک تصویر مخفی بر روی این صفحه تولید میشود . این کاست لازم است به دستگاه مخصوصی منقل شود ( کاست خوان ) که اطلاعات انرا به تصاویر دیجیتال تبدیل میکند.
در سیستم DDR ،( direct digital radiography ) که اخرین دستاورد تکنولوژی تصویربرداری دیجیتال میباشد اشعه پس از عبور از بدن به صفحات مخصوصی به نام flat pannel برخورد میکند که از جنس سیلیکون یا سلنیوم بوده و مستقیما تصویر دیجیتال تولید نموده و برای ارشیو به کامپیوتر منتقل میگردد.
رادیولوژی گلستان مفتخر است که با استفاده از تجهیزات پانورکس و سفالومتري فول ديجيتال ( سیستم DDR )، گامی مهم در جهت حفظ سلامت بیماران در برابر اشعه ایکس و تهیه تصاوير و گزارشهاي با کیفیت بالاتر برداشته است که امکان تشخیص دقيقتر ضايعات فک و دندان را بیش از پیش فراهم نموده است.
امروزه اکثر مراکز به دستگاه هاي ديجيتال مجهز ميباشند.
تصویرهای دیجیتال نیز دارای دو تکنیک ابتدایی CR و يا پیشرفته فول دیجیتال یا DDR میباشند.
در سیستم CR ،( computerized radiography ) اشعه پس از عبور از بدن به کاستهایی مخصوصی که حاوی یک صفحه فسفری هستند برخورد میکند و یک تصویر مخفی بر روی این صفحه تولید میشود . این کاست لازم است به دستگاه مخصوصی منقل شود ( کاست خوان ) که اطلاعات انرا به تصاویر دیجیتال تبدیل میکند.
در سیستم DDR ،( direct digital radiography ) که اخرین دستاورد تکنولوژی تصویربرداری دیجیتال میباشد اشعه پس از عبور از بدن به صفحات مخصوصی به نام flat pannel برخورد میکند که از جنس سیلیکون یا سلنیوم بوده و مستقیما تصویر دیجیتال تولید نموده و برای ارشیو به کامپیوتر منتقل میگردد.
رادیولوژی گلستان مفتخر است که با استفاده از تجهیزات پانورکس و سفالومتري فول ديجيتال ( سیستم DDR )، گامی مهم در جهت حفظ سلامت بیماران در برابر اشعه ایکس و تهیه تصاوير و گزارشهاي با کیفیت بالاتر برداشته است که امکان تشخیص دقيقتر ضايعات فک و دندان را بیش از پیش فراهم نموده است.
مرکز رادیولوژی گلستان با بهره گیری از پیشرفته ترین و جدیدترین تجهیزات روز دنیا و تکیه بر دانش متخصصین با تجربه و پرسنل کار آزموده همواره در جهت همگام بودن با تکنولوژي هاي جديد و تمایز خود در دقت و کيفيت خدمات کوشیده است.
لازم به ذکر است که تشخیص و درمان بیماری در علم پزشکی، یک مجموعه است که با علائم بیمار آغاز گردیده و با معاینات پزشک ادامه می یابد و با روشهای پاراکلینیک مانند سونوگرافی، رادیولوژی، آزمایشگاه، سی تی اسکن و MRI تکمیل میگردد. هیچ کدام از موارد فوق به تنهایی برای تشخیص نهایی کافی نمیباشد. تفسیر رادیوگرافی در کنار علایم بالینی و معاینات بیمار ارزشمند است .
لازم به ذکر است که تشخیص و درمان بیماری در علم پزشکی، یک مجموعه است که با علائم بیمار آغاز گردیده و با معاینات پزشک ادامه می یابد و با روشهای پاراکلینیک مانند سونوگرافی، رادیولوژی، آزمایشگاه، سی تی اسکن و MRI تکمیل میگردد. هیچ کدام از موارد فوق به تنهایی برای تشخیص نهایی کافی نمیباشد. تفسیر رادیوگرافی در کنار علایم بالینی و معاینات بیمار ارزشمند است .
